Βιβλία

Οι μετασχηματισμοί της Ευρώπης βρίσκονται στο επίκεντρο της “μεγάλης εικόνας” που ανασυνθέτει το συλλογικό αυτό έργο, σε μια στιγμή που οι γεωπολιτικές τεκτονικές πλάκες μετατοπίζονται, η βιωσιμότητα του δυτικού οικονομικού μοντέλου απειλείται σοβαρά και οι εσωτερικοί ανταγωνισμοί στην Ευρώπη βαθαίνουν.

Η Ευρώπη αντιµετωπίζει πολλαπλές κρίσεις – µπορούµε να µιλήσουµε για υπαρξιακή κρίση. Πολλοί από τους επαγγελµατίες «Ευρωπαίους» εστιάζουν στην προσφυγική κρίση, την κρίση της Ευρωζώνης ή ακόµη και στα προβλήµατα που ανακύπτουν µε συγκεκριµένες χώρες. Αρνούνται να δουν τα βαθύτερα αίτια και τη µεγάλη εικόνα. Η Ευρώπη, ως συλλογική οντότητα, πολιτική και οικονοµική, πρέπει να αλλάξει για να συνεχίσει να υπάρχει. Το βιβλίο αυτό υιοθετεί κριτική προσέγγιση του ευρωπαϊκού εγχειρήµατος επιδιώκοντας να την εντάξει σε µια ρεαλιστική ανάλυση µιας εξαιρετικά σύνθετης πραγµατικότητας.

Η κρίση έχει µεταµορφώσει ριζικά το οικονοµικό και πολιτικό τοπίο. Η Ευρώπη έχει χωριστεί σε πιστωτές και οφειλέτες, σε χώρες του ευρώ και όλες τις υπόλοιπες. Οι διαιρέσεις είναι βαθιές και στο εσωτερικό των χωρών, καθώς οι ανισότητες αυξάνονται µε µεγάλη ταχύτητα. Ο εθνικισµός φουντώνει και ο λαϊκισµός κάνει πάρτι. Η εµπιστοσύνη λείπει, η οικονοµική στρατηγική παραµένειπροβληµατική και η Ευρώπη ατενίζει το µέλλοναπροετοίµαστη, κάνοντας την προσευχή της.

Όπως έχουν τα πράγµατασήµερα, η διακυβέρνηση του ευρώ δεν είναι ούτε αποτελεσµατική ούτε νοµιµοποιηµένη. Χρειάζεται ισχυρότερα κοινά θεσµικά όργανα, µεγαλύτεροδηµοκρατικό έλεγχο και µια εκτελεστική εξουσία που θα διαθέτει διακριτική ευχέρεια όταν παίρνει αποφάσεις.

Η Ευρώπη χρειάζεται µια νέα µεγάλη συµφωνία που θα στηρίζεται σε έναν ευρύ συνασπισµό χωρών και των σηµαντικότερων πολιτικών κοµµάτων. Οι διαρθρωτικές αλλαγές και η δηµοσιονοµική εξυγίανση πρέπει να συνοδευτούν από µέτρα που θα τονώσουν την ανάπτυξη, φροντίζοντας ταυτόχρονα για τις ανάγκες εκείνων που χάνουν σε µια περίοδο µεγάλων οικονοµικών αλλαγών.

Αν συνεχίσουµε να προχωράµε κουτσά στραβά και µε ηµίµετρα, η Ευρώπη θα παραµείνεια δύναµη, διχασµένη και εσωστρεφής: µια ήπειρος σε παρακµή, µε όλο και µικρότερο ρόλο σε έναν κόσµο που αλλάζει µε ταχύτατους ρυθµούς, µε µια εξαιρετικά ασταθή και φτωχή γειτονιά.

Το βιβλίο αυτό συνδυάζει την επιστηµονική ανάλυση µε την πολιτική παρέµβαση. Κυκλοφορεί ταυτόχρονα σε έξι γλώσσες από µεγάλα ευρωπαϊκά ιδρύµατα και think tanks σε µια ιδιαίτερα κρίσιµη για την Ευρώπη καµπή.

Το βιβλίο περιέχει εξήντα σύντομα άρθρα σε μια ευρεία γκάμμα θεμάτων. Ξεκινά με την αβέβαιη προσαρμογή της Ελλάδας σε έναν κόσμο που αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς, μιας κοινωνίας συντηρητικής, όπου οι πιο πολλοί προσποιούνται τους προοδευτικούς, με τεράστια ελλείμματα, οικονομικά και άλλα, και ένα πολιτικό σύστημα που έχει πλέον φτάσει στα όριά του: σημάδια μιας κρίσης που βαθαίνει.Συνεχίζει με τις πολιτικές επιλογές μιας Ευρώπης που ακόμη δεν ξέρει τι είναι και τι θέλει να γίνει άμα μεγαλώσει. Μια Ευρώπη που, αν δεν καταφέρει να εξαγάγει τη δική της εμπειρία συλλογικής διακυβέρνησης, κινδυνεύει να βρεθεί η ίδια γρήγορα στο περιθώριο της ιστορίας.Ζούμε το τέλος μιας εποχής με όρους πολιτικούς, οικονομικούς και ιδεολογικούς. Οι αγορές τελικά δεν αυτορρυθμίζονται, η αλήθεια δεν είναι μονοσήμαντη και σίγουρα δεν αρκεί η μόνη υπερδύναμη για να της δώσει τη δική της αυθεντική ερμηνεία, αλλά και να την επιβάλει. Ποιος όμως μπορεί να προβλέψει τη νέα εποχή σε έναν κόσμο πιο σύνθετο, με πολλές εστίες αστάθειας και ασαφείς κανόνες;

«[…] ένα βιβλίο για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο θίγει μεγάλα ερωτήματα και γράφει γι’ αυτά με σαφή και ζωντανό τρόπο […] Όλοι όσοι συζητούν για το μέλλον της Ευρώπης θα ωφελούνταν από το διάβασμα αυτού του βιβλίου».
   The Economist

«Δεν είναι ένα ακόμη βιβλίο που ασχολείται με τη θεωρία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ούτε μια εξειδικευμένη μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης και πολιτικής. Είναι, πολύ απλά, η πλέον ευανάγνωστη, πλήρης και ισορροπημένη ανάλυση μέχρι σήμερα ενός ασυνήθιστου πειράματος διακρατικής συνεργασίας […] μια αξιοθαύμαστη δουλειά».
Stanley Hoffmann, Foreign Affairs

«[…] η γνώριμη γραφή του Τσούκαλη: λαμπρή, ρέουσα, αναλυτικά οξυδερκής, φλεγματική, ενίοτε σαρκαστική, αλλά τώρα πιο δεσμευμένη ηθικοπολιτικά… ίσως γιατί οι διακυβεύσεις των ευρωπαϊκών επιλογών είναι μεγαλύτερες από άλλες φορές».
Γιώργος Παγουλάτος, Tο Βήμα της Κυριακής

«[…] μας πείθει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι είναι απαραίτητος ένας ζωηρός διάλογος σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης […] με βελούδινη πυγμή και με στοιχεία γεμάτα λεπτές αποχρώσεις, ο Τσούκαλης επιδίδεται σ’ένα άκρως αποτελεσματικό σφυροκόπημα».
John Ross, Kathimerini-International Herald Tribune