ΛΟΥΚΑΣ
ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ

Πρόεδρος Δ.Σ. ΕΛΙΑΜΕΠ, Καθηγητής, Sciences Po, Παρίσι, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
#Τελετή Επίδοσης Τιμητικού Τόμου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
#Κεντρικός ομιλητής στο “The State of the Union 2024”
#Παρασημοφόρηση από την Ιαπωνική Κυβέρνηση με το Παράσημο του Τάγματος του Ανατέλλοντος Ηλίου, Χρυσών Ακτινών μετά Ταινίας
ΛΟΥΚΑΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ

ΛΟΥΚΑΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ

About
Πρόεδρος Δ.Σ. ΕΛΙΑΜΕΠ, Καθηγητής, Sciences Po, Παρίσι, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο Λουκάς Τσούκαλης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε οικονομικά και διεθνείς σχέσεις στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, το Κολλέγιο της Ευρώπης στην Μπρυζ και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης όπου πήρε το διδακτορικό του και δίδαξε πολλά χρόνια. Εξελέγη Καθηγητής Ευρωπαϊκής Οργάνωσης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1990 και το 1998 Καθηγητής στο European Institute του London School of Economics ως πρώτος κάτοχος της έδρας Ελευθέριος Βενιζέλος. Διετέλεσε επίσης διευθυντής του Οικονομικού Τμήματος στο Κολλέγιο της Ευρώπης και επισκέπτης καθηγητής περισσότερο από είκοσι χρόνια. Επισκέπτης καθηγητής στο Johns Hopkins University, Washington DC, European University Institute Florence, King’s College London και Harvard University Kennedy School.  Υπήρξε σύμβουλος πρώην προέδρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

University of Athens
University of Athens
Καθηγητής Ευρωπαϊκής Οργάνωσης (‘Εδρα Jean Monnet)
London School of Economics
London School of Economics
Καθηγητής (έδρα Ελευθέριος Βενιζέλος)
King’s College London
King’s College London
Επισκέπτης Καθηγητής
College of Europe
College of Europe
Διευθυντής Οικονομικών Σπουδών (1983-1999) και Επισκέπτης Καθηγητής (1980-2018)
SciencesPo
SciencesPo
Επισκέπτης Καθηγητής (2005-2007) και Professeur Affilié (2018-τώρα)
European University Institute
European University Institute
Επισκέπτης Καθηγητής (έδρα Pierre Werner)
St. Antony’s College
St. Antony’s College
Ερευνητής (1975-1976) και University Lecturer στις Διεθνείς Σχέσεις (1984-1990)
School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University
School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University
Επισκέπτης Καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών
St Catherine’s College Oxford
St Catherine’s College Oxford
Ερευνητής στις Ευρωπαϊκές Σπουδές
Harvard University, Kennedy School
Harvard University, Kennedy School
Pierre Keller Visiting Professor

ΒΙΒΛΙΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ

Η Ενηλικίωση της Ευρώπης

(Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2023) Το βιβλίο κυκλοφορεί επίσης στα αγγλικά

Η ευρωπαϊκή ενοποίηση είχε ως τώρα πολλές επιτυχίες και πολλές αποτυχίες, με το ευρώ και το Brexit να αποτελούν χαρακτηριστικά αντίστοιχα παραδείγματα. Παρά τις όποιες αστοχίες, η ΕΕ αποκτά όλο και περισσότερες λειτουργίες και περισσότερα μέλη, φτάνοντας πλέον στο στάδιο της πολιτικής ενηλικίωσης.

Σε αυτό το βιβλίο, ένας από τους κορυφαίους στον κόσμο ειδικούς στα ευρωπαϊκά θέματα παρέχει μια διαυγή και ευρύτατη αποτίμηση των σύγχρονων ευρωπαϊκών υποθέσεων – για το πώς η ΕΕ έγινε αυτό που είναι σήμερα και για τις βασικές προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν τώρα οι Ευρωπαίοι. Οι προκλήσεις αυτές περιλαμβάνουν την αναζήτηση μιας κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής που θα απαιτήσει επίσης μια πιο συμμετρική διατλαντική σχέση˙ την αναζήτηση της δημοκρατίας πέρα από το εθνικό κράτος˙ κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς˙ την εξέλιξη του ευρώ σε ένα πλήρως αναπτυγμένο νόμισμα˙ υψηλότερο βαθμό αυτονομίας στην υψηλή τεχνολογία˙ και τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία.

Κατά την άποψη του Τσούκαλη, το διακύβευμα σε αυτές τις προκλήσεις είναι κατά πόσο η ΕΕ μπορεί να ασκήσει αποτελεσματική πολιτική εξουσία σε έναν πολυπολικό, εξαιρετικά ασύμμετρο και ολοένα και πιο ασταθή κόσμο και κατά πόσο μπορεί να βρει μια λειτουργική σχέση μεταξύ παγκόσμιων αγορών και κοινωνικών συμβολαίων. Τον δρόμο θα πρέπει να τον δείξουν οι πρόθυμες και ικανές χώρες. Το διακύβευμα είναι υψηλό, όχι μόνο για την Ευρώπη. Μια Ευρώπη σε παρακμή, μια Ευρώπη που περιθωριοποιείται δεν θα είναι σε θέση να υπερασπιστεί θεμελιώδη συμφέροντα και αξίες, όπως την ελευθερία και την ασφάλεια των πολιτών της. Αλλά και ο κόσμος ολόκληρος θα είχε να ωφεληθεί πολύ από τη νηφάλια επιρροή μιας περιφερειακής δύναμης που λειτουργεί με βάση την ευρεία συναίνεση και τον συμβιβασμό.

Αυτό το τολμηρό και φιλόδοξο βιβλίο, που βασίζεται σε εκτεταμένη εμπειρία στις ευρωπαϊκές υποθέσεις, θα είναι εξαιρετικά χρήσιμο για όποιον ενδιαφέρεται για την Ευρώπη και το μέλλον της, καθώς και για όποιον ασχολείται με τις μεγάλες πολιτικές προκλήσεις της εποχής μας.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ

The EU after Brexit

Ο Λουκάς Τσούκαλης έγραψε στη συλλογική δημοσίευση που εξέδωσε το UK in a Changing Europe (ακαδημαϊκό think tank του King’s College London)  με γενικό τίτλο “The Brexit Files: from referendum to reset”. Μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο του Λουκά Τσούκαλη ‘The EU after Brexit” εδώ.
Η πλήρης έκθεση είναι διαθέσιμη εδώ.

Προκλήσεις και Ευκαιρίες στην ΕΕ – Τέσσερις Αναλύσεις

To ΕΛΙΑΜΕΠ, σε συνεργασία με τη διαΝΕΟσις , δημοσιεύει μια σειρά τεσσάρων αναλύσεων ειδικών υπό τον τίτλο “Προκλήσεις και ευκαιρίες στον νέο πολιτικό κύκλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης”. Τα κείμενα αυτά εξηγούν αναλυτικά τα σημαντικά διακυβεύματα σε τέσσερις, πολύ κρίσιμους τομείς: στην άμυνα, στη διεύρυνση της Ένωσης προς νέες χώρες, στην οικονομική διακυβέρνηση και στο σύμφωνο σταθερότητας, καθώς και στις πολιτικές για το άσυλο και τη μετανάστευση.

Διαβάστε το κείμενο με τις αναλύσεις εδώ.

Η Ελλάδα στην Ευρώπη του 2040: Πέντε Σενάρια

Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Παπαζήση ειδική δίγλωσση (ελληνικά και αγγλικά) έκδοση του κειμένου «Η Ελλάδα στην Ευρώπη του 2040». Το κείμενο αυτό αποτελεί συλλογική δουλειά, προϊόν μιας ομάδας εργασίας στην οποία συμμετείχαν με την προσωπική τους ιδιότητα έγκυροι αναλυτές των ευρωπαϊκών θεμάτων, τα ονόματα των οποίων αναγράφονται κατωτέρω. Το κείμενο περιλαμβάνεται στη Λευκή Βίβλο Η Ελλάδα το 2040 που επιμελήθηκε η Επιτροπή «Ελλάδα 2021» για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Πρόεδρος της ομάδας ργασίας είναι ο Καθηγητής Λουκάς Τσούκαλης.

 

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

ΔΗΜΟΣΙΕΣ

Δύο χρόνια πολέμου στην Ουκρανία δίχως άμεση προοπτική για ειρήνη

Ο Λουκάς Τσούκαλης γράφει για τα δύο χρόνια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, εξηγεί γιατί η κατάσταση παραμένει αβέβαιη παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη στηρίζει οικονομικά και στρατιωτικά την Ουκρανία και εμβαθύνει στην ανάγκη για στρατηγική αυτονομία της Γηραιάς Ηπείρου, εν μέσω ενός πολέμου που δείχνει αδιέξοδος.

Διαβάστε το άρθρο εδώ.

“Επανάσταση και καθεστωτική αλλαγή” η δεύτερη θητεία Τραμπ

Η συνέντευξη του Λουκά Τσούκαλη στον Παύλο Τσίμα στην εκπομπή “Ημερολόγιο” επικεντρώνεται στις αλλαγές που φέρνει η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες και τις επιπτώσεις της στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Ο Τσούκαλης υποστηρίζει ότι η πολιτική του Τραμπ δεν έπρεπε να μας εκπλήσσει. Είναι μια «επανάσταση και καθεστωτική αλλαγή» που περιλαμβάνει ριζικές αλλαγές τόσο στο εσωτερικό των ΗΠΑ όσο και στην εξωτερική πολιτική.

Ο καθηγητής τονίζει ότι πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες, κυρίως από τις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, δεν ήθελαν να πιστέψουν πως ο Τραμπ θα υλοποιούσε τις εξαγγελίες του, παρά τα σαφή προειδοποιητικά σημάδια από την πρώτη του θητεία και την προεκλογική εκστρατεία που προηγήθηκε. Η στρατηγική σχέση των ευρωπαϊκών χωρών με τις ΗΠΑ βασιζόταν πάντα στην προσδοκία ότι η Αμερική θα παραμείνει ο ύστατος προστάτης, ειδικά απέναντι στη Ρωσία. Ωστόσο, για τους Αμερικανούς, η προτεραιότητά τους είναι πλέον η Κίνα. Όσο για την Ουκρανία, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ σκοπεύει να διαπραγματευτεί τη λήξη του πολέμου μόνος με τη Ρωσία και μετά να στείλει στους Ευρωπαίους το λογαριασμό.

Όσον αφορά την Ελλάδα, ο πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ επισημαίνει τη διακομματική συναίνεση που υπάρχει εδώ και χρόνια στα μεγάλα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, τουλάχιστον μεταξύ των κομμάτων που έχουν κυβερνήσει μέχρι σήμερα, και η οποία περιλαμβάνει τη συμμετοχή μας στον κεντρικό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη στρατηγική συμμαχία με τις ΗΠΑ (βλέπε προστασία). Ωστόσο, προειδοποιεί ότι τίποτα δεν μπορεί πλέον να θεωρείται δεδομένο. Πιστεύει ότι αξίζει να δοκιμάσουμε να κάνουμε ένα σοβαρό διάλογο με την Τουρκία με στόχο έναν έντιμο συμβιβασμό, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι η Τουρκία του Ερντογάν είναι και αναθεωρητική και απρόβλεπτη.

Τέλος, σχολιάζει τη σημερινή αδυναμία της Ευρώπης να ανταποκριθεί στις προκλήσεις, σημειώνοντας ότι ο Μακρόν είναι ουσιαστικά ο μόνος ηγέτης που αναλαμβάνει πρωτοβουλίες. Υποστηρίζει ότι η Ευρώπη πρέπει να επιδιώξει μεγαλύτερη αυτονομία και στρατηγική ικανότητα, αν και αυτό θα είναι δύσκολο χωρίς μια ισχυρή γαλλογερμανική συνεργασία. Εκτιμά επίσης ότι η περιφρόνηση της σημερινής αμερικανικής ηγεσίας προς την Ευρώπη έχει προφανώς και ιδεολογικά στοιχεία, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ δεν τρέφει καμιά συμπάθεια για τις φιλελεύθερες ευρωπαϊκές αξίες.

Ακούστε τη συνέντευξη εδώ (από το 22′ 45”)